صنعت تولید فرش ماشینی یکی از حوزه‌های مهم در صنعت بافندگی است، که نیازمند بهره گیری از مواد اولیه با کیفیت و فناوری‌های پیشرفته است. در این زمینه، انتخاب دقیق الیاف تار و پود، نخ ها و سایر اجزای مواد مصرفی، به عنوان پایه اساسی در ایجاد کیفیت و طراحی محصولات نهایی تأثیرگذار است. الیاف مختلف تار و پود با انواع رنگ‌ها و جنس‌ها، به تولید فرش‌های متنوع و با طراحی‌های خاص کمک می‌کنند. از رنگ‌های طبیعی تا رنگ‌های صنعتی، این مواد باعث شکل‌دهی به الگوها و زیبایی فرش‌های ماشینی می‌شوند. همچنین، انتخاب ریشه‌های متناسب با استانداردهای کیفیت، ماندگاری و پایداری محصولات را تضمین می‌کند.
در این مقاله به بررسی مواد اولیه مورد استفاده در تولید فرش ماشینی خواهیم پرداخت و نقش بسیار حیاتی که این مواد در بهبود کیفیت و زیبایی فرش‌ها دارند، را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
بیشتر بخوانید: ابزارها و تجهیزات طراحی فرش سنتی و مدرن
نخ تار و پود برای فرش ماشینی:
تار و پود، به عنوان نخ‌هایی که طرح فرش را تشکیل می‌دهند و به دور آنها گره‌ها تنیده می‌شوند، از اهمیت بسزایی در تولید فرش ماشینی برخوردارند. این نخ‌ها از مواد متنوعی نظیر پنبه، پلی استر، پلی استر و پنبه و جوت تهیه می‌شوند. یکی از رایج‌ترین ترکیبات استفاده شده در فرش‌های ماشینی، ترکیبی از 85٪ پلی استر و 15٪ پنبه است که علاوه بر داشتن استحکام بالا، از شل بودن فرش جلوگیری می‌کند.
مزایای استفاده از ترکیب 85٪ پلی استر و 15٪ پنبه:
1. استحکام بالا: پلی استر باعث افزایش استحکام فیزیکی نخ‌ها می‌شود، که به ماندگاری و دوام بالای فرش ماشینی کمک می‌کند.
2. جلوگیری از شل بودن: استفاده از این ترکیب باعث می‌شود که فرش، با وجود استحکام بالا، سختی و شلی خاصی نداشته باشد و بتواند به طور مثال در مناطق با رفت و آمد زیاد استفاده گردد.
توجه به نکات مهم در انتخاب ترکیبات:
- استفاده از پنبه به تنهایی: در فرش‌های با تراکم پایینتر از 1000 شانه، استفاده از پنبه به تنهایی ممکن است به جمع شدن فرش منجر شود.
- استفاده از جوت: توجه به نکته آب رفتن فرش و کوتاه شدن سایز آن پس از شستشو در صورت استفاده از جوت در ترکیب تار و پود ضروری است.
با توجه به این موارد و ترکیبات مناسب، تولید فرش ماشینی با کیفیت بالا و ویژگی‌های مطلوب ممکن می‌گردد.
نخ خاب فرش و انواع آن:
تولید فرش ماشینی با استفاده از نخ‌های مختلف از جمله اکریلیک، پلی استر فیلامنت (ابریشم مصنوعی)، پلی استر، ترکیب پلی استر و اکریلیک و BCF امکان‌پذیر است. از جمله این نخ‌ها، اکریلیک به عنوان یکی از مرغوب ترین انواع شناخته شده است که به دلیل شباهت زیاد به پشم طبیعی، خصوصیات بیشماری را در خود جای داده است.
اکریلیک:
- مزایا:
1. شباهت به پشم طبیعی: اکریلیک به دلیل شباهت به پشم طبیعی، از نظر ظاهری و لمسی، احساس نرمی و لطافت می‌دهد.
2. ماندگاری بالا: استفاده از این نخ باعث ماندگاری بسیار طولانی فرش در برابر شستشو، پاخورشدن و تغییر رنگ آن می‌شود.
پلی استر فیلامنت:
- مزایا:
1. براق بودن: نخ پلی استر فیلامنت به دلیل براق بودن، از ساییدگی فرش جلوگیری می کند.
2. سفت شدن فرش: استفاده از این نخ به سفت شدن فرش و تغییر رنگ پس از شستشو منجر می‌شود.
BCF (Bulked Continuous Filament):
- معایب:
1. زبر بودن: نخ BCF باعث زبر بودن فرش می‌شود.
2. سفت شدن پس از مدتی: با گذر زمان و استفاده مداوم، فرش با نخ BCF ممکن است سفت‌تر شود.
3. حساسیت به حرارت: این نوع نخ نسبت به حرارت حساس است و ممکن است تحت تأثیر حرارت تغییر کند.
با این ترکیبات متنوع نخ‌ها، تولید فرش ماشینی با ویژگی‌های مختلف و برازنده با نیازهای بازار امکان‌پذیر می‌شود.
ریشه فرش:
انتخاب بین ریشه‌های ابریشمی و نخ چله:
در گذشته، فرش‌های ماشینی با ریشه‌های نخ چله به بازار عرضه می‌شدند که رنگی سفید داشتند. با افزایش توجه به سهولت نظافت فرش و جلوگیری از آسیب به تار و پود، شرکت صنایع فرش کاشان به جای نخ چله، از ریشه‌های ابریشمی با رنگ کرم مانند استفاده می‌کند. این ریشه‌ها به صورت جداگانه روی ریشه‌های اصلی فرش دوخته می‌شوند.
ویژگی‌ها و مزایا:
1. سهولت در نظافت: ریشه‌های ابریشمی به دلیل رنگ چرک تابی که دارند و همچنین جنس نخ استفاده شده در آن، به راحتی با یک دستمال نمناک قابل تمیز شدن هستند.
2. انتخاب رنگ سفید: برای افرادی که فرش با ریشه‌های سفید می‌خواهند، امکان سفارشی کردن ریشه‌های ابریشمی بدون رنگ مانند را فراهم کرده است.
3. مقاومت در برابر فشار و پارگی: در صورت فشار یا پارگی ریشه‌ها، آسیبی به ریشه اصلی فرش وارد نمی‌شود و ظاهر فرش کج نمی شود.
توصیه نهایی:
توجه به انتخاب بین ریشه‌های ابریشمی و نخ چله با توجه به نیازهای شخصی و سلیقه فردی میسر است. با این ترکیب منحصربه فرد ریشه‌ها، تضمین می‌شود که فرش ماشینی شما همچنان به عنوان یک اثر هنری و با دوام شناخته شود.
آهار فرش:
تکمیل و ثبات فرش با استفاده از مواد مرغوب
یکی از مراحل مهم در تکمیل فرش، آهار زنی پشت فرش است. در این مرحله، فرش بافته شده روی غلطک‌های داغ حرکت می‌کند و به مواد چسب مانند آهار زده می‌شود. این عمل به منظور تثبیت بیشتر گره‌های فرش و همچنین خروج از حالت نرم فرش خام صورت می‌گیرد.
مزایا:
1. تثبیت گره‌ها: آهار زنی به عنوان یک گام اساسی، باعث تثبیت بیشتر گره‌های فرش می‌شود که در نتیجه به دوام و استحکام فرش کمک می‌کند.
2. خروج از حالت نرم: با افزودن آهار، از نرمی اضافی فرش جلوگیری می شود، که به آن شکل و ساختار دلخواه را می‌دهد.
مزیت استفاده از مواد مرغوب در آهار:
هر چه مواد مصرفی در آهار مرغوبیت بیشتری داشته باشد، ثبات آهار بر اثر شستشو بیشتر خواهد بود. این ویژگی حائز اهمیت است زیرا با استفاده از مواد با کیفیت، فرش می‌تواند در مقابل شستشوهای مکرر مقاومت بیشتری ایجاد کند.
تکمیل فرش با آهار مناسب یکی از عوامل اصلی در کیفیت نهایی فرش می‌باشد. با استفاده از مواد مرغوب در فرآیند آهار زنی، فرش شما علاوه بر دوام و مقاومت، زیبایی و تاریخچه خود را نیز حفظ خواهد کرد.
سخن پایانی:
با توجه به تمام اطلاعات ارائه شده، می‌توان نتیجه گرفت که برای تهیه یک فرش ماشینی با کیفیت بی‌نظیر، ترکیب مواد مصرفی از اهمیت بسیاری برخوردار است. مرغوبترین فرش ماشینی آن است که الیاف نخ خاب آن 100٪ اکرولیک هیت ست شده باشد، تار و پود از پنبه تشکیل شده باشد، ریشه ابریشمی باشد و در آهار زنی از مواد با کیفیت استفاده شود. فرش با این مشخصات، علاوه بر دوام بالا، زیبایی و ارزش افزوده‌ای به محیط زیست خواهد داد. اطلاعات فنی و مواد انتخابی نشان می‌دهد که چنین فرشی توانسته است استانداردهای بسیار بالایی از کیفیت و دوام را برآورده کند. این نوع فرش، با توجه به ترکیب مناسب مواد، به شما تضمین می‌کند که از سرمایه گذاری خود به بهترین نحو بهره مند شوید و تا 20 سال و حتی بیشتر، شاهد دوام و زیبایی این فرش خواهید بود.
سوالات متداول:
1. سوال: الیاف نخ خاب چیست و چرا اکرولیک به عنوان الیاف مرغوب در تولید فرش ماشینی معرفی می‌شود؟
- پاسخ: الیاف نخ خاب، مواد اصلی فرش ماشینی هستند. اکرولیک به عنوان یک نوع الیاف مصنوعی شناخته می‌شود که به دلیل شباهت به پشم طبیعی و استحکام بالا، در تولید فرش ماشینی مرغوب است.
2. سوال: چرا از ترکیب پلی استر و پنبه در تار و پود فرش ماشینی استفاده می‌شود؟
- پاسخ: ترکیب پلی استر و پنبه در تار و پود فرش ماشینی باعث استحکام بالا، جلوگیری از شل شدن فرش و ایجاد بافتی مقاوم با ظاهری زیبا می‌شود.
3. سوال: چرا ریشه ابریشمی در فرش ماشینی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟
- پاسخ: ریشه ابریشمی به دلیل رنگ چرک تابی، جنس نخ و خاصیت نرمی، به فرش زیبا و با کیفیت تر تبدیل می‌شود.
4. سوال: چرا آهار زنی پشت فرش انجام می‌شود و چرا مواد مصرفی در آهار اهمیت دارد؟
- پاسخ: آهار زنی به تثبیت گره‌ها، خروج از حالت نرمی اضافی و دوام بیشتر فرش کمک می‌کند. استفاده از مواد با کیفیت در آهار، به ثبات بیشتر آن در برابر شستشو کمک می‌کند.
5. سوال: چرا ترکیب 100٪ اکرولیک به عنوان الیاف نخ خاب مرغوب ترین فرش ماشینی تلقی می‌شود؟
- پاسخ: اکرولیک به دلیل شباهت به پشم طبیعی، ماندگاری بالا و زیبایی خاص، به عنوان یکی از مرغوبترین الیاف نخ خاب در تولید فرش ماشینی مطرح است.